Amsterdam: Horecabeleid 2025

Gisteren heeft de gemeenteraad van Amsterdam het nieuwe horecabeleid nagenoeg ongewijzigd vastgesteld. Ondanks felle kritiek vanuit de horeca en enkele politieke partijen, bleven de meeste voorstellen van burgemeester Halsema overeind. 

Amsterdamse horeca onder druk: nieuwe regels, nieuwe zorgen
Met de invoering van het nieuwe Horecabeleid 2025 slaat de gemeente Amsterdam een nieuwe weg in. Waar het beleid wordt gepresenteerd als een noodzakelijke modernisering voor een leefbare, veilige en bruisende stad, ervaren veel horecaondernemers het als een bedreiging voor hun bedrijfsvoering, of zelfs hun bestaanszekerheid. In deze weblog benoemen we de belangrijkste juridische aspecten en de gevolgen voor horeca-exploitanten. En daarmee indirect ook voor pandeigenaren.

Van vernieuwing naar verzwaring: nieuwe sluitingstijden
Het beleid introduceert nieuwe, vervroegde sluitingstijden. Snackbars en restaurants moeten bijvoorbeeld voortaan in het weekend om 02:00 uur sluiten. Volgens burgemeester Halsema blijven ontheffingen ruim mogelijk, waardoor in de praktijk voor veel onderne. Het beleid introduceert standaard maximale sluitingstijden per horecacategorie. Waar veel ondernemers jarenlang zonder problemen tot laat in de nacht open mochten blijven, wordt dit in het nieuwe beleid aan banden gelegd. De sluitingstijden per zwaartecategorie worden:

• Lichte horeca (koffiezaak) tot 22:00 uur

• Reguliere horeca (restaurants) en reguliere horeca fastfood mogen  doordeweeks open tot 01:00 uur en in het weekend tot 02:00 uur.

• Middelzware horeca (zoals cafés) sluit uiterlijk om 01:00 uur doordeweeks en uiterlijk om 03:00 uur in het weekend.

• Alleen zware horeca (nachtclubs, zalenverhuur) mag nog tot 04:00 uur doordeweeks en 05:00 uur in het weekend.

Voor veel locaties betekent dit een beperking ten opzichte van de huidige situatie. Voor (bestaande) ‘avondzaken’ blijven de openingstijden gelijk (03:00 uur doordeweeks en 04:00 uur in het weekend), waarbij deze locaties specifiek zullen worden opgenomen in het omgevingsplan.

Ontheffingen, maar niet voor iedereen gelijk
Naast de bestaande regeling is er een nieuwe motie aangenomen die stadsdelen oproept om fastfoodzaken met binnenruimte nabij uitgaansgelegenheden actief te betrekken bij de toekenning van ontheffingen. Dit zou deze ondernemers een concreter perspectief bieden binnen het maatwerkbeleid. Ondernemers die voor een ontheffing in aanmerking willen komen, zullen hiervoor een aanvraag moeten doen.
Hoewel er incidentele ontheffingen openingstijden (5 of 12 keer per jaar) en maatwerkontheffingen zullen worden geïntroduceerd, zijn deze aan strikte voorwaarden gebonden, waaronder een goed exploitatieverleden. Ook komen alleen reguliere horeca fastfood en zware horeca (uitgaan) in aanmerking voor een maatwerkontheffing en kunnen stadsdelen gebieden uitsluiten van deze maatwerkontheffingen, wat leidt tot rechtsongelijkheid en onzekerheid. Feit blijft dat de openingstijden voor fastfood, ook met een ontheffing, beperkter worden.

Dansen en versterkte muziek
Tijdens de stemming in de raadsvergadering van gisteren zijn twee amendementen aangenomen op het strenge Horecabeleid 2025. In het eerste amendement wordt dansen in reguliere horeca voortaan toegestaan zolang er geen dansvloer wordt aangeboden; spontaan dansen tussen tafels blijft dus mogelijk. Het tweede amendement versoepelt de regels rond muziek: in plaats van een algemeen verbod op versterkte muziek, wordt nu alleen het draaien van "meer dan hinderlijk luide muziek" verboden, waarbij wordt aangesloten bij de geluidsnormen uit het Omgevingsplan. Beide wijzigingen geven ondernemers meer ruimte voor creativiteit, terwijl stadsdelen de mogelijkheid behouden om bij overlast in te grijpen. Het wachten is nu op hoe dit in het nieuwe beleid definitief zal zijn geregeld.

Zwaartecategorieën: nieuwe etiketten met extra beperkingen
In plaats van de bestaande horeca-indeling (van horeca 1 (fastfood) tot horeca 5 (hotels)) introduceert het beleid vier zogenoemde zwaartecategorieën, op basis van de impact van horeca-activiteiten op de fysieke leefomgeving (vóór invoering van de Omgevingswet: het woon- en leefklimaat). Dit gaat van lichte horeca (koffiezaak) tot zware horeca (nachtclubs).
Deze categorisering wordt verankerd in het omgevingsplan, en vormt de basis voor onder andere de openingstijden, de toegestane activiteiten (muziek, dans, zaalverhuur), en zelfs de mogelijkheid tot het meegeven van eten. Zo mogen reguliere horeca en lichte horeca geen vers belegde broodjes meegeven, tenzij het fastfood betreft.
Voor bestaande horeca die niet exact in één van deze hokjes past, betekent dit: onzekerheid. Wat als je café een dansavond heeft, maar dat nu niet meer mag onder de nieuwe categorie? Of als je restaurant op dit moment geopend is tot 03.00 uur in het weekend?

Terrassen: verluchtend maar boven de 28 graden benauwend
De regels voor terrassen worden eveneens geüniformeerd en opgenomen in het omgevingsplan. Voor terrassen wordt een nieuwe omgevingsvergunning geïntroduceerd. De vergunning wordt gekoppeld aan de locatie en geldt voor onbepaalde tijd, wat op het eerste gezicht positief lijkt. Maar bij elke wijziging – van oppervlakte tot parasols – moet een nieuwe vergunning worden aangevraagd. Volgens het horecabeleid krijgen bestaande terrassen van rechtswege een omgevingsvergunning, maar hier kunnen van rechtswege voorschriften aan verbonden worden als de gemeente dit nodig vindt. Dit zou dus beperking van de terrasexploitatie kunnen betekenen. 
De maximale sluitingstijden van terrassen worden in zomer en winter vastgelegd (01:00 uur in de zomer doordeweeks en 02:00 uur in het weekend,  24:00 uur in de winter), met mogelijkheid tot verdere beperkingen door de stadsdelen. En het in stadsdeel Centrum vaak gebruikte "tropisch weer scenario", dat terrassen tijdelijk meer ruimte bood op extra hete dagen, wordt afgeschaft. Vanuit de gemeenteraad was er bij enkele politieke partijen de wens om het al dan niet inzetten van het tropisch weer scenario aan de stadsdelen te laten. Dit amendement heeft het, spijtig voor de horecaondernemer, helaas niet gehaald.

Overgangsrecht of uitstel van executie?
De overgangstermijn voor bestaande horeca is definitief vastgesteld op twee jaar, met een verruiming tot 2028. Dit betekent dat het beleid ingaat vanaf 2026, maar ondernemers tot begin 2028 de tijd krijgen om aanpassingen te doen. Bij overname van een horecazaak blijft gelden dat de nieuwe exploitant direct onder het nieuwe regime valt.
Er geldt namelijk een overgangstermijn van twee jaar voor bestaande horeca, maar bij overname van een zaak vervalt dit direct. Een nieuwe exploitant krijgt automatisch te maken met de nieuwe (beperktere) openingstijden. Dat maakt de waarde van bestaande horecazaken – en hun goodwill – minder zeker. Ook zal door deze beperktere openingstijden het rendement van horecaondernemers nog meer onder druk komen te staan (zoals nu al merkbaar is op de Wallen waar al beperktere openingstijden gelden) en zal dit (uiteindelijk) ook gevolgen gaan hebben voor  de verhuurbaarheid (en dus de waarde) van het horecapand. Niet alleen horecaondernemers, maar ook pandeigenaren zullen de gevolgen van dit nieuwe beleid gaan voelen.
In de raadsinformatiebrief Horecabeleid 2025  van de burgemeester van 13 mei 2025 wordt nog de mogelijkheid geopperd van een  overgangstermijn van drie jaar, mocht de raad dit wensen, dit lijkt vooralsnog niet te worden overgenomen. Er kunnen bijzondere situaties ontstaan als bijvoorbeeld een horecaondernemer na invoering van het nieuwe beleid zijn zaak overdraagt. De nieuwe ondernemer wordt dan geconfronteerd met beperktere openingstijden dan bijvoorbeeld zijn buurman.
Tot 2032 zullen de wijzigingen gefaseerd doorgevoerd worden vanuit de oude bestemmingsplannen naar het nieuwe deel van het omgevingsplan. Daarbij lopen pandeigenaren het risico dat het gebruik van het pand wordt beperkt, als er op dit moment minder zware horeca wordt geëxploiteerd dan formeel is toegestaan op basis van het bestaande bestemmingsplan.

Amsterdamse horeca: van partner naar probleem?
Het politieke debat werd gekenmerkt door protesten, moties en burgeracties zoals 'Red ’t laatste rondje'. Hoewel deze acties veel steun hadden, gaf de gemeenteraad uiteindelijk toch prioriteit aan een uniforme, strikte regeling. Misschien wel het grootste bezwaar is het veranderde uitgangspunt van het beleid. Waar horeca eerder werd gezien als partner van de stad, wordt ze nu steeds meer benaderd als potentieel risico dat gereguleerd en begrensd moet worden. De gemeente laat de oren steeds meer hangen naar de (klagende) bewoners, zo bleek ook tijdens de behandeling van het beleid in de gemeenteraad. De regels zijn complex, de procedures bureaucratisch, en het maatwerk is eerder uitzondering dan norm. Ondernemers worden opgezadeld met bewijslast, vergunningentrajecten en onzekere investeringsvooruitzichten.

Conclusie: beleid met gevolgen
Het Horecabeleid 2025 brengt een striktere regeling, een kleiner speelveld en grotere afhankelijkheid van gemeentelijke interpretatie. Voor horecaondernemers in Amsterdam betekent dit onder meer:

•   Beperking van  openingstijden
•   Beperking van to-go producten
•   Een nog striktere ruimtelijke indeling
•   Meer vergunnings- en ontheffingsprocedures
•   Minder flexibiliteit bij overnames en investeringen

Met de vaststelling van het beleid door de raad en de overgangsperiode tot 2028 is het juridische kader nu duidelijk. Tegen het vastgestelde beleid kan (nog) geen juridische procedure worden opgestart. Dit kan pas als toepassing van het nieuwe beleid tot een concreet nadeel leidt, bijvoorbeeld omdat wordt besloten om je sluitingstijden te beperken, of een ontheffing niet te verlenen. Wees hier dus alert op!

De komende jaren zullen bepalend zijn voor hoe dit beleid zich vertaalt in de praktijk. Voor nu is één ding zeker: de Amsterdamse horeca krijgt het druk; niet met gasten, maar met regels.

Heb je nog vragen, of wil je weten wat de mogelijke gevolgen zullen zijn voor jouw horecaexploitatie, neem dan contact op met een van de specialisten van Meester Advocaten – wij zijn dé juridische partner van de horeca.

Aanstaande maandag 19 mei om 10:30 uur verzorgen Petra Schilder Spel van Meester Advocaten en Eveline Doornhegge van KHN in samenwerking met Jan Stoeltie van de Vereniging Amsterdam City een webinar over het Horecabeleid 2025. Inschrijven kan via: secretariaat@amsterdamcity.nl